Kan een spermadonor ons of ons kind opzoeken?

Volgens de huidige wetgeving in België (de wet medisch begeleide voortplanting van 2007) zijn er twee soorten donoren mogelijk: een gekende donor of een anonieme donor. Het regeerakkoord van februari 2025 voorziet wel een wetswijziging waarbij open profiel donatie ook in België mogelijk wordt en de optie van anonieme donatie wordt afgeschaft. Minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke besliste dat fertiliteitscentra die nu al met open profiel donatie starten ook niet meer gesanctioneerd zullen worden, in afwachting van de wetswijziging.

Gekende donatie

Een gekende donor betekent dat de donor en jij mekaar al kennen op het moment van de donatie. Bijvoorbeeld een heterokoppel met vruchtbaarheidsproblemen dat aan de broer van de man vraagt om sperma te doneren. Of een lesbisch koppel dat aan een vriend vraagt of hij sperma wil doneren.

De donor kan jou en het kind natuurlijk opzoeken, want jullie kennen mekaar. Het is dan wel belangrijk om vooraf te bespreken hoe jullie met mekaar zullen omgaan als het kind er is. Welke rol zal de donor spelen? Wat vertellen jullie aan het kind, en wanneer?

Anonieme donatie

Een anonieme donor betekent dat de donor en jij mekaar niet kennen, en dat het fertiliteitscentrum ook geen informatie zal delen met jou of het kind waardoor je de donor zou kunnen identificeren. Ook de donor weet niet bij wie zijn sperma zal worden gebruikt, of er kinderen worden geboren die verwekt zijn met zijn sperma of hoeveel.
Het fertiliteitscentrum zal bij anonieme donatie nooit gegevens delen die kunnen leiden tot identificatie. Maar met de komst van DNA-databanken en sociale media kan anonimiteit vandaag niet meer echt worden gegarandeerd.

Sommige kinderen die verwekt zijn met sperma van een anonieme donor willen op latere leeftijd weten wie de donor is en kunnen op zoek gaan. Ook de donor kan op zoek gaan naar kinderen die met zijn sperma zijn verwekt.
Donorkinderen die meer willen weten over hun anonieme donor kunnen terecht bij het Afstammingscentrum voor begeleiding hierbij. Ook donoren kunnen terecht bij het Afstammingscentrum. Als donor kun je je DNA-profiel laten opnemen in de databank. Zo kan je gevonden worden als een donorkind dat met jouw sperma is verwekt, op zoek gaat naar jou.

Het Afstammingscentrum biedt DNA-onderzoek en psychosociale begeleiding. Het kan daarnaast ook een bemiddelende rol spelen met het oog op het uitwisselen van informatie of het leggen van contact, maar dit enkel op vraag van het donorkind.

Open profiel donor

Bij een open profiel donor of identificeerbare donor zoekt het fertiliteitscentrum een donor die bereid is op een bepaald moment informatie te delen met het kind en soms is ook contact mogelijk. In de praktijk betekent dit meestal dat het kind op een bepaalde leeftijd informatie over en/of contact kan vragen met de donor, het fertiliteitscentrum of een andere daarvoor aangestelde organisatie begeleidt dit. Het delen van informatie of het in contact komen, is enkel mogelijk op vraag van het kind en niet op vraag van de donor.